Wraz ze wzrostem rynku NFT rośnie niepewność, czy nowa technologia jest naprawdę dobra i może wspierać zrównoważony model biznesowy. Wiele napisano na ten temat, jednak większość artykułów dotyczących wykorzystania NFT do celów eCommerce nie wyjaśnia podstaw niezbędnych do zrozumienia natury NFT. Prawdopodobnie to dlatego niektóre marki eCommerce już korzystają z NFT, podczas gdy inne tylko niejasno zdają sobie sprawę z ich istnienia. Postanowiliśmy wyjaśnić nie tylko, czym są NFT, ale także skąd się biorą, aby dać Wam pełny obraz szans, jakie dają.
Przedstawimy również przykłady branż, które najlepiej je wykorzystują na koniec 2021 roku. Marki eCommerce, które zdają się czerpać najwięcej z fenomenu NFT. W podsumowaniu podkreślimy najbardziej wyróżniające się cechy NFT, które mogą w niedalekiej przyszłości zmienić krajobraz eCommerce.
Porozmawiajmy więc najpierw o pochodzeniu NFT i osadźmy je w kontekście.
NFT w kontekście. Czym jest DeFi oraz Blockchain?
Pojawienie się scentralizowanych rynków miało głęboki sens. W końcu klientom o wiele łatwiej jest odwiedzić jedną lokalizację, w której mogą znaleźć wszystko, czego potrzebują. Sprzedawcom zawsze lepiej wychodzili na podążaniu za klientami, zamiast oczekiwać, że to klienci będą szukać drogi do nich, nawet jeśli oznacza to uiszczenie niewielkiej opłaty za przywilej wystawiania swoich towarów szerszej publiczności zgromadzonej na rynku.
Właściciele, koordynatorzy scentralizowanych rynków zawsze potrzebowali funduszy na usługi dodatkowe, takie jak dekoracje, wymiana walut czy rozrywka, aby przyciągnąć więcej klientów. Musieli również zostać wynagrodzeni za świadczone usługi.
Przepastny ogrom Internetu sprawił, że rynki internetowe skomasowały przytłaczające wpływy i zasoby, co wygenerowało nierównowagę między nimi a sprzedawcami. Dało to właścicielom rynku możliwość pobierania bardzo wysokich stawek za stanowisko na takim rynku, a także swobodę wyboru sprzedawców, którzy mogą na ich rynku operować. Właściciele kontrolują również przepływ ruchu klientów.
DeFi, co oznacza Zdecentralizowane Finanse, pojawiło się jako sposób na korzystanie z zalet scentralizowanych rynków, za to bez wpływu potężnych właścicieli. Przyjęło postać technologii, a mianowicie blockchain. Wszystkie kryptowaluty, które wszyscy znamy i o których słyszeliśmy, takie jak Bitcoin, Etherum i wiele, wiele innych, to technologia blockchain.
W mocnym uproszczeniu blockchain to zdecentralizowana metoda przechowywania danych wykorzystująca sieci peer-to-peer. Dane są przechowywane w „blokach”. Bloki są uporządkowane chronologicznie i oznaczone datą. Wszystkie bloki przechowują dane o poprzednim i następnym bloku. Wartości są zmieniane, gdy dochodzi do transakcji. Gwarantuje to aktualność danych i system odporny na oszustwa dla transakcji.
Blockchain umożliwia wolne od konieczności zatwierdzania przez pojedynczy organ transakcje peer-to-peer. Dzięki temu na rynku opartym o blockchain nie ma pośredników, takich jak banki i inne duże instytucje finansowe. Opłaty, dokumentacja i jurysdykcje prawne nie utrudniają podmiotom z całego świata dostępu do potrzebnych im narzędzi finansowych.
Siłą napędową znacznej części infrastruktury DeFi są NFT.
Czym dokładnie jest NFT (Non-Fungible Token)?
NFT to po prostu skrót od Non-Fungible Token. Fungible znaczy „zamienny”. Token to znak. Zamienność w ekonomii oznacza, że dobro jest wymienne. Niezamienny towar nie jest wymienny. Jest wyjątkowy.
Niezamienny znak to dwie rzeczy naraz. Po pierwsze, jest to unikalny zasób cyfrowy, tworzony i sprzedawany za pomocą technologii blockchain. Po drugie, to dowód autentyczności. NFT jest zarówno własnością cyfrową, jak i dowodem, że nie jest fałszywy.
Aby zrozumieć NFT w pełni, najlepiej porównać je do aktywów pieniężnych. Zasób pieniężny jest zamiennym znakiem, który można wymienić na inny aktyw o tej samej wartości. Banknot 10 USD można wymienić na 10 banknotów 1 USD, a wartość nie ulegnie zmianie. Co by się stało, gdyby m.in. jakaś celebrytka dała swój autograf na banknocie 10 USD? Banknot nagle nie stałby się wymienialny na żaden inny o tej samej wartości nominalnej. Stałby się wyjątkowy. Niezamienny.
NFT to więc cyfrowe aktywa oparte na blockchain, które można kupić za pomocą cyfrowego portfela lub kryptowaluty. Mogą przybrać formę obrazu, wideo, muzyki, mema lub tweeta. Różnica między NFT a e-bookiem lub cyfrową formą albumów muzycznych polega na tym, że kiedy klient kupuje NFT, nabywa własność tokena, a nie tylko licencję na jego używanie. Własność można następnie zachować lub sprzedać nowemu nabywcy.
Działanie NFT na przykładzie sztuki
NFT są przechowywane w blockchainie Ethereum, drugiej najpopularniejszej kryptowalucie po Bitcoin. Ethereum powstało jako system rejestrowy, umożliwiając tzw. inteligentne kontrakty. To za ich pomocą dochodzi do przeniesienia własności NFT. W tej części artykułu postanowiliśmy opisać transfery sztuki, ponieważ występują tu łatwe do zrozumienia przykłady pojęć takich jak autentyczność czy własność czegoś cyfrowego. Istnieją tu także wartości, z których wynika chęć posiadania takiej własności.
Wszyscy już prawdopodobnie słyszeliśmy o astronomicznych sumach zapłaconych za tę lub inną grafikę na rynku NFT i zastanawiamy się, po co ktoś miałby wydawać miliony dolarów na cyfrowe dzieło sztuki, które można bez problemu zdobyć za darmo. Żeby było jasne, skopiowanie obrazu i zapisanie go na dysku twardym, aby cieszyć się jego artystycznymi walorami, jest nie tylko możliwe, ale i legalne. Po prostu to nie będzie TO, oryginalne dzieło sztuki. Ty będziesz o tym wiedzieć, wszyscy będą o tym wiedzieć, nie będzie jednak realnej różnicy w wartości artystycznej, w przeciwieństwie do m.in. kiepskiej kopii obrazu. I to jest też problem ze sztuką cyfrową.
Koncepcja NFT rozwiązała ten problem. Wartość sztuki zależy w dużej mierze od takich czynników jak autentyczność, wiek, liczba uprzednich właścicieli. Dla artystów cyfrowych przechowywanie unikalnych dzieł sztuki jako NFT w Ethereum ma głęboki sens. Idea stojąca za blockchain pozwala artystom wygrać walkę o dowiedzenie autentyczności.
Jest przy tym o wiele lepsze niż, powiedzmy, wydruk sztuki cyfrowej, opatrzony podpisem artysty. W przeciwieństwie do dzieła malarskiego fizyczna manifestacja obrazu cyfrowego będzie czymś mniej niż oryginał. Nie można np. powiększać go, aby cieszyć się drobnymi szczegółami, a rozdzielczość druku nigdy nie dorówna współczesnym monitorom.
Z drugiej strony mamy kupujących. Dwie główne grupy odbiorców sztuki NFT kierują się różnymi wiązkami wartości.
Kolekcjonerów i entuzjastów sztuki NFT przyciągają ze względu na wartość osobistą, jaką czerpią z posiadania oryginalnego dzieła sztuki oraz fakt, że ich własność jest uznawana przez ich społeczność. Tak więc kolekcjonerzy potrzebują uwierzytelnienia i przeprowadzają auto-walidację dzieła.
Inwestorzy sztuki kupują i sprzedają dzieła, w tym NFT, dla zysku. Czynniki takie jak oryginalność, rzadkość, powiązania z prawdziwymi wydarzeniami lub fakt, że autor jest celebrytą mogą wpływać na wartość NFT w przyszłości. Wiedza, w jakie dzieło sztuki warto zainwestować, jest częścią ich fachu. Inwestorzy dzieł sztuki potrzebują zarówno uwierzytelniania, jak i zewnętrznej walidacji.
Wszystkie te potrzeby może zaspokoić NFT oparte o blockchain.
Co więcej, artyści mają teraz możliwość samodzielnego sprzedawania swoich prac, bez tradycyjnych w branży pośredników. Kontrolują liczbę i widoczność swoich dzieł i mogą zyskać na osobistej popularności i wartości szybciej niż w przypadku tradycyjnych premier czy wernisaży. Sztuka tradycyjna nie zapewniała środków do śledzenia dzieła po pierwszej sprzedaży. Dzięki cyfrowej ścieżce artysta może mieć pewność, że jego praca, zarabiając dla inwestora, zarabia też dla niego.
Sztuka jest tylko jednym z przykładów wykorzystania NFT. Pokazuje, że NFT może być pełnowartościowym produktem, pożądanym i kupowanym z różnych powodów. Ukazuje też możliwości, jakie daje struktura blockchain do śledzenia transakcji, a także kontrolę, jaką daje autorom nad ich towarem.
Obecnie istnieją już jednak różnorodne platformy NFT, oferujące liczne możliwości zarabiania na niezamiennych znakach.
Przykłady platform NFT i korzyści, jakie wnoszą do eCommerce
NFTify
Daje firmom możliwość stworzenia sklepu internetowego bez konieczności pisania kodu. Dodaje również kolejną warstwę ochrony do i tak już niezwykle bezpiecznego łańcucha bloków, w postaci sztucznej inteligencji wykrywającej NFT podobne do tych, które posiada użytkownik.
Splyt
Splyt umożliwia używanie przedmiotów ze świata rzeczywistego jako NFT. Potencjał dla eCommerce jest w tym pomyśle ogromny. Dane inwentaryzacyjne są przechowywane w łańcuchu bloków, więc żaden podmiot handlujący danym NFT nie może go dwukrotnie sprzedać. Kupcy mogą sprzedawać fizyczne przedmioty jako NFT i pobierać tantiemy za każdym razem, gdy przedmiot jest odsprzedawany. Partnerzy są w stanie odebrać natychmiastową płatność po sprzedaży produktów NFT, ponieważ inteligentne kontrakty używane w Ethereum przechowują i przekazują środki natychmiast. Dla kupujących NFT to gwarancja oryginalności ich produktu. Eliminuje problem tzw. “scaplingu”. Zyski są redystrybuowane w bardziej sprawiedliwy sposób, ponieważ sama platforma ma już wbudowane wszystkie gwarancje i wygody tradycyjnie zapewniane przez pośredników. System nie polega w żadnym stopniu na zaufaniu, nikt nie musi nikomu ufać, ponieważ wszystko jest przechowywane w blockchain.
Pandora
Pandora to kolejne narzędzie przekształcające przedmioty fizyczne w NFT, zapewniające użytkownikom połączenie eCommerce i DeFi. NFT na tej platformie można traktować jak aktywa finansowe: kupowane, sprzedawane, pożyczane, a nawet dzielone na części, które z kolei mogą również stać się przedmiotem handlu. NFT można również przechowywać na platformie, aby z czasem uzyskać premię.
Drops
Drops to rozwiązanie całkowicie DeFi. Wykorzystuje fakt, że aktywa NFT mogą czasami mieć trudności ze znalezieniem nabywcy. Nieaktywne NFT można przekształcić w aktywa umożliwiające pożyczanie kryptowaluty. W środowisku przypominającym bank, jedni użytkownicy wystawiają swoje aktywa, próbując zastawić je za kryptowalutę, inni umieszczają swoją walutę w puli, aby ci pierwsi mogli ją pożyczyć. Skuteczność gwarancji blockchain sprawia, że koszt procesu jest bardzo niski, a osoby fizyczne są w stanie wykonywać operacje normalnie zarezerwowane dla bankowości na poziomie instytucjonalnym.
W jakich branżach NFT używa się obecnie?
Istnieje wiele branż, które od jakiegoś czasu wykorzystują NFT. Przyjrzyjmy się niektórym z najbardziej znanych przykładów.
Sztuka
Nie będę szczegółowo omawiał tego przykładu, ponieważ został on wcześniej przeanalizowany w tym artykule. Do wcześniej wspomnianych zalet NFT dla artystów cyfrowych dodajmy jedynie wygodną konstrukcję własności częściowej NFT. Dzięki temu tysiące osób może wspólnie nabyć dzieło sztuki w oddzielnych częściach, z których każda może być osobnym przedmiotem transakcji.
Muzyka
NFTs są już teraz nie mniej popularne w przemyśle muzycznym niż w sztukach wizualnych. Z biegiem lat przemysł muzyczny przeniósł się z płyt CD na cyfrowe pobieranie, a następnie pojawił się streaming. Wszystkie te technologie miały jedną wspólną cechę – sporą ilość pośredników. Wartość dodana ich usług i wsparcie z konieczności konsumowały marże artystów.
Teraz artyści mogą sprzedawać swoją muzykę w modelu D2C, w formie podzielonych na części tokenów. Deadmau5, Grimes, 3Lau, Jacques Greene, Tory Lanez i Kings of Leon sprzedali w ciągu ostatniego roku swoją twórczość w formie NFT. Niektórzy z nich zdecydowali się w ten sposób sprzedać całe utwory, inni stworzyli pętle audio, zawierające dzieła sztuki lub wideoklipy.
Sport
Pamiętasz kolekcje kart baseballowych? W postaci NFT stały się teraz cyfrowe.
Ścieżkę przetarła NBA i ich projekt „NBA Top Shot”. Projekt kolekcjonerski oparty na kryptowalutach pozwala fanom wymieniać najciekawsze fragmenty meczów na wideo NFT w ten sam sposób, w jaki wymieniają się kartami debiutantów. Istnieją już zarejestrowane transakcje na setki tysięcy dolarów za tokenizowane, unikalne momenty w historii NBA.
Również niektóre z największych klubów piłkarskich na świecie wykorzystują NFT, m.in. Barcelona, AC Milan, PSG, Juventus i Real Madryt uruchomiły projekty NFT i teraz oferują fanom tokeny dla swoich kibiców. Niektóre z nich dają prawo głosu. Projekty takie jak Sorare umożliwiają fanom kupowanie cyfrowych kart gracza i tworzenie niestandardowych składów na nagrody pieniężne.
Moda
NFT służą tutaj jako dowód autentyczności kreacji projektantów. Proces weryfikacji jest prosty i polega na zeskanowaniu kodu QR dołączonego do etykiety lub przywieszki. Konsumenci mogą też w ten sposób sprawdzić lokalizację fabryk i źródeł surowców.
NFT zapobiegają fałszowaniu, weryfikując autentyczność za pomocą blockchaina. Dzięki temu konsumenci mogą sprawdzić, gdzie powstała ich luksusowa torebka.
Niektóre marki tworzą nawet wirtualne garderoby 3D i używają NFT jako cyfrowej odzieży.
Gry
Cyfrowe przedmioty, skórki, broń, przedmioty kolekcjonerskie czy mapy, sprzedawane w pojedynczych transakcjach, są obecne w grach od lat. Niektóre z tych przedmiotów kosztują setki tysięcy dolarów. Zawsze było naturalne, że te zastosowanie przedmiotów ograniczało się do gry, z której się wywodzą. NFT mogą to zmienić i pozwolić graczom przenieść swoje ulubione przedmioty do innej gry lub wirtualnego pokoju.
Ponadto NFT są w stanie przełamać strukturę własności takich przedmiotów. W tej chwili wszystkie zasoby w grze mogą zostać utracone, gdy na przykład, serwery gier są zamykane, ponieważ własność przedmiotów należy do deweloperów. Dzięki NFT przedmioty zdobyte lub kupione w danej grze mogą być przenoszone i używane w innych grach.
Budowanie społeczności
NFT dysponują środkami umożliwiającymi osobom, dzielącym określone pasje, tworzenie społeczności i przyczynianie się do rozwoju ich wymarzonego projektu. NFT przyczyniają się obecnie do rozwoju różnych grup interesów i społeczności, od fanpage’y po ruchy polityczne.
Przykłady kreatywnego użycia NFT w eCommerce
Zobaczmy teraz, na jakie pomysły spożytkowania NFT wpadają poszczególne marki z różnych branż, zanim przejdziemy do podsumowania podstawowych funkcji NFT, usprawniających eCommerce teraz i w przyszłości.
Nike
Nike szybko podłapała hype na NFT. Ich CryptoKicks to system opracowany w celu powiązania fizycznych butów z cyfrową wersją obuwia. Cyfrowe buty można wymieniać lub przechowywać w cyfrowej szafce. Ale to dopiero początek.
Marka wpadła na pomysł wyhodowania potomstwa obuwia, stworzonego z dwóch par cyfrowej wersji swoich modeli. Pochodzenie potomstwa można oczywiście prześledzić wstecz w blockchainie. Potomstwo można sprzedać jako przedmiot kolekcjonerski. To silna idea marketingowa, wspierająca obecność marki na współczesnym rynku i jednocześnie generująca przychody.
Christie
Christie’s był pierwszym dużym domem aukcyjnym, który sprzedał w pełni cyfrowe dzieło sztuki, Beeple’s Everydays: The First 500 Days w marcu 2021 roku. Była to najdroższa kryptowalutowa aukcja w historii i osiągnęła kwotę 69 milionów USD, która wyniosła Beepla na trzecie miejsce wśród najbardziej wartościowych, żyjących artystów.
Gucci
To nie jest tak do końca projekt NFT, ale jest blisko. Marka wypuściła specjalną linię wyłącznie cyfrowych sneakersów. Platforma handlowa dla konsumentów jest obecnie przygotowywana. Gucci już eksperymentował z wirtualnymi przymiarkami. Następnym krokiem jest para tenisówek wyłącznie w wersji cyfrowej. Nigdy nie można ich będzie założyć, ale przy cenie około 12 USD marka, podobnie jak Nike, może dążyć do zwiększenia swojej obecności, jednocześnie zarabiając na kampanii marketingowej.
Oczywiście wartość tej, na pierwszy rzut oka, kontrowersyjnej oferty zostanie zweryfikowana przez rynek, gdy aplikacja handlowa w końcu trafi do sklepów. Limitowane edycje prawdopodobnie wzrosną. Gucci wyraził dalsze zainteresowanie badaniem możliwości NFT.
NBA Top Shot
Ponownie mówimy o przykładzie podanym już w tym artykule. Trzeba jednak podkreślić, jak wspaniały okazał się ten pomysł. Top Shot Moments zgromadziło do tej pory ponad 250 000 fanów NBA, a strona internetowa twierdzi, że sprzedaż przekroczyła 400 milionów dolarów.
Co NFT mogą wnieść do eCommerce w przyszłości?
Praktyczna likwidacja oszustw
Sama idea blockchaina i konstrukcja NFT na bazie Ethereum sprawia, że oszustwa lub fałszerstwa w eCommerce, prowadzonym z ich użyciem, są po prostu niemożliwe.
Śledzenie produktów w całym cyklu życia z wykorzystaniem NFT jako blockchainowych analogów SKU
NFT prawdopodobnie mają potencjał do zastąpienia jednostek SKU analogami opartymi na blockchainie. Co więcej, NFT mogą umożliwić śledzenie danych w eCommerce, ponieważ użytkownicy mogą mieć dożywotni dostęp do każdej zmiany zapisanej w blockchainie w całym okresie życia produktu.
Usuwanie barier w handlu
NFT umożliwiają międzynarodowy handel aktywami cyfrowymi bez ograniczeń wynikających z przepisów i polityki. Umożliwia również dokonywanie transakcji wcześniej zarezerwowanych dla poziomu bankowości instytucjonalnej.
Eliminacja pośredników / sprawiedliwszy podział zysków / wspieranie modelu eCommerce D2C
NFT eliminuje dodatkowe koszty generowane przez pośredników między kupującymi a sprzedającymi. NFT są w stanie stworzyć warunki do powstania sprawiedliwszego systemu podziału zysków, szczególnie dla wschodzących marek, które chcą zaistnieć w eCommerce. Dla modelu D2C są jak szyte na miarę.
Szybkość
Dzięki inteligentnym kontraktom stosowanym w Ethereum, bazie blockchain dla transakcji NFT, transakcje mogą być inicjowane i zatwierdzane z niespotykaną dotąd prędkością. Transakcje i oferty są sprawdzane przez sieci komputerowe w łańcuchu bloków w czasie rzeczywistym.
Podzielność
Ułamkowe posiadanie majątku zbyt kosztownego dla przeciętnego konsumenta pozwala producentom i artystom znacznie szybciej sprzedać swoje prace.
Podsumowanie NFT u schyłku 2021 roku. Która z ich cech ma potencjał na game changer?
To, czego tu jesteśmy świadkami, to dopiero początek trendu. Tak, według Jackofalltechs sprzedaż NFT wzrosła o 464% w ciągu 3 miesięcy od końca czerwca do końca października 2021r. Wciąż jednak nie jest za późno, aby dołączyć do hype’u na NFT.
Większość marek koncentruje się na produkcie cyfrowym, którego nie można podrobić. Może jednak jakieś inne, jeszcze głębsze funkcje, zaczerpnięte wprost z korzeni blockchain, okażą się szerzej przydatne? W końcu handel bez granic, z prędkością światła lub własność cząstkowa cyfrowych aktywów, mogą mieć kluczowe znaczenie dla podmiotów korporacyjnych.
A cyfrowe SKU i dożywotnie śledzenie produktów otwiera tak wiele drzwi i mówi bardzo dużo o klientach. W końcu, z perspektywy operatorów Customer Data Platform, NFT to więcej informacji o konsumentach. Z pewnością będziemy bacznie obserwować ten trend i jego konsekwencje dla eCommerce.